"Η ΣΥΝΟΔΟΣ" της Νίνας Μπερμπέροβα στο Θέατρο "Βαφείο"

Ρωσία.Στα ταραγμένα χρόνια μετά την Οκτωβριανή επανάσταση.Η ιστορία δύο γυναικών που τίποτα δεν τις ενώνει, πέρα από τη μουσική.Η ιστορία δύο διαφορετικών κόσμων που θα μπορούσε να είναι μια άλλη άποψη,σχεδόν προφητική, της ιστορίας της ίδιας της ρωσικής επανάστασης και της κατάληξής της.Ρωσία.Στα ταραγμένα χρόνια μετά την Οκτωβριανή επανάσταση.


Η ιστορία δύο γυναικών που τίποτα δεν τις ενώνει, πέρα από τη μουσική. Η μία, δραματική σοπράνο, όμορφη, λαμπερή, πλούσια και επιτυχημένη, η άλλη, η πιανίστα συνοδός της, άσχημη, φτωχή, ανύπαρκτη, καταδικασμένη να ζει στη σκιά της πρώτης.
Η ιστορία της αμφιλεγόμενης σχέσης τους, περίεργα και ανομολόγητα ερωτικής, όπου τα συναισθήματα γνωρίζουν όλες τις αποχρώσεις, από τον θαυμασμό στην απέχθεια, από τη λατρεία στη ζήλια και το μίσος.
Η ιστορία δύο διαφορετικών κόσμων που θα μπορούσε να είναι μια άλλη άποψη, σχεδόν προφητική, της ιστορίας της ίδιας της ρωσικής επανάστασης και της κατάληξής της.


Η Συνοδός γράφτηκε το 1934, αλλά πρωτοδημοσιεύτηκε μόλις το 1985, στη Γαλλία. Χάρη σ’ αυτό κυρίως το έργο, αυτό το «τέλειο, σκοτεινό διαμάντι», όπως το αποκάλεσαν, γίνεται ευρύτερα γνωστή η Νίνα Μπερμπέροβα. Το 1992 Η Συνοδός μεταφέρεται στον κινηματογράφο, σε σκηνοθεσία του Claude Miller.
Από την Τετάρτη 29 Οκτωβρίου και μέχρι τέλος Νοεμβρίου στο Θέατρο Βαφείο (Αγ. Όρους 16 & Κων/πόλεως 115, μετρό Κεραμεικού, τηλ: 210-3425.637)


Η ΣΥΝΟΔΟΣ της Νίνα Μπερμπέροβα

Διασκευή–Κινησιολογία:Razvan Masilu (Ραζβάν Μασιλού)
Μετάφραση–Σκηνοθεσία:Δαμιανός Κωνσταντινίδης
Σκηνικά–Κοστούμια:Απόστολος Αποστολίδης
Μουσική επιμέλεια:Κωστής Βοζίκης
Φωτισμοί:Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Βοηθοί σκηνοθέτη:Ηλίας Παρασκευόπουλος, Γιάννης Mουγιάκος

Παίζουν οι ηθοποιοί:
Δήμητρα Χατούπη – Ελένη Χατζηαυξέντη
και οι: Ηλίας Παρασκευόπουλος, Άντα Σπανού, Άλκης Ζούπας,
Γιώργος Καπινιάρης, Γιάννης Μουγιάκος
Παίζει ζωντανά πιάνο: Μαρίνα Χρονοπούλου

ΘΕΑΤΡΟ «ΒΑΦΕΙΟ»
Αγίου Όρους 16 & Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός (σταθμός Κεραμεικού), τηλ: 210-3425.637

Παραστάσεις:
Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή στις 9.15 μμ
Διάρκεια παράστασης: 85’
Τιμές Εισιτηρίου: 20 €, 12 € (φοιτητικό), ατέλειες δεκτές

Τηλέφωνα επικοινωνίας / κρατήσεων:
Ταμείο Θεάτρου, 210-3425.637 (καθημερινά μετά τις 6μ.μ.)
210-5203.562 (12μμ–8μμ, Δε- Πα)

Η παράσταση επιχορηγείται από το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ


Το έργο

Ρωσία, αμέσως μετά την Οκτωβριανή επανάσταση. Ταραγμένα χρόνια, δύσκολα. Ο εμφύλιος πόλεμος, ο λιμός και οι κακουχίες μαστίζουν έναν κόσμο σε πλήρη αλλαγή. Μια καινούρια κατάσταση πραγμάτων, που παρουσιάζεται ως πιο δίκαιη, προσπαθεί να επικρατήσει χρησιμοποιώντας τη βία. Οι διαφωνούντες τελούν υπό διωγμό. Πολλοί θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους, να αυτοεξοριστούν σε χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής.


Σ’ αυτό το κοινωνικο-πολιτικό πλαίσιο τοποθετεί η Νίνα Μπερμπέροβα τη Συνοδό της. Πρόκειται για την ιστορία δύο γυναικών που τίποτα δεν ενώνει, πέρα από τη μουσική: η μία, δραματική σοπράνο, όμορφη, λαμπερή, πλούσια και επιτυχημένη, η άλλη, η πιανίστα συνοδός της, άσχημη, φτωχή, χωρίς λάμψη, καταδικασμένη να ζει στη σκιά της πρώτης. Αυτή αφηγείται, η δεύτερη, και εκθέτει τα συναισθήματα που τρέφει για την εργοδότριά της, συναισθήματα αμφίρροπα και παθιασμένα, κινούμενα αδιάκοπα από τον θαυμασμό στην απέχθεια, από τη λατρεία στη ζήλεια και το μίσος, ανομολόγητα ερωτικά και ανομολόγητα δολοφονικά ταυτόχρονα.


Ωστόσο δεν καταφέρνει να πραγματοποιήσει ούτε το καλό που ονειρεύεται να κάνει στην κυρία της για να της δείξει την αγάπη και την ευγνωμοσύνη της που την γλίτωσε από τη μιζέρια της, ούτε το κακό που σχεδιάζει σε βάρος της για να την εκδικηθεί επειδή έχει ό,τι επιθυμεί, ενώ η ίδια δεν έχει τίποτα. Είναι αυτή που θα αποτυχαίνει πάντα, που θα ματαιώνεται συνεχώς και σε όλα τα επίπεδα, ενώ η άλλη θα γνωρίζει μόνο θριάμβους, τόσο στην επαγγελματική όσο και στην προσωπική της ζωή.
Αυτή η αντιπαράθεση δύο τόσο διαφορετικών κόσμων, με τη φανερή αδυναμία του ενός να επηρεάσει καθοριστικά τον άλλον, να τον ανατρέψει ή να τον ευεργετήσει, (κάτι που αντιθέτως πετυχαίνει χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια ο άλλος), θα μπορούσε εντέλει να εκληφθεί ως μια άποψη, φαινομενικά αντεστραμμένη, αλλά και σχεδόν προφητική, της ιστορίας της ίδιας της ρωσικής επανάστασης και της απώτερης κατάληξής της.



ΑΝΤΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟΥ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΟΣ

Η διασκευή του Razvan Masilu είναι στην πραγματικότητα μια συρραφή: δεν μεταβάλλει σε θεατρικό έργο τη νουβέλα της Μπερμπέροβα, αλλά, ακολoυθώντας σύγχρονες δραματουργικές τάσεις, διατηρεί τη λογοτεχνική υφή της, τον αφηγηματικό κορμό της από τον οποίο αφαιρεί όσα στοιχεία δεν σχετίζονται άμεσα με την ιστορία. Διατηρούνται επίσης οι ελάχιστοι διάλογοι, είτε έτσι όπως είναι, είτε εμπλουτισμένοι με πληροφορίες που εμπεριέχονται στην αφήγηση.


Τα γεγονότα παρουσιάζονται μέσα από το βλέμμα, υποκειμενικό, της Σόνιας, της πιανίστας – συνοδού, μέσα από τη μνήμη της και με το ποσοστό άγνοιας και γνώσης που διέθετε την εποχή που διαδραματίστηκαν. Η σε πρώτο πρόσωπο εξιστόρηση τους, συνοδευμένη από την έκθεση των συναισθημάτων της Σόνιας, μπορεί να εκληφθεί ως μια εξομολόγηση, ή ως ένας εσωτερικός μονόλογος, και έτσι αντιμετωπίζεται και από την σκηνοθεσία: άλλοτε το βασικό πρόσωπο απευθύνεται άμεσα στους θεατές και τους εμπιστεύεται την ιστορία του, άλλοτε πάλι μονολογεί στρεφόμενο στον εαυτό του. Οι διαλογικές σκηνές είναι σκηνές μνήμης, είναι flashback, σύντομες σφήνες στην αφήγηση.


Ο ηθοποιός παίζει με τους χρόνους και με τους τρόπους, περνώντας αδιάκοπα από τον έναν στον άλλον. Το παρόν μπλέκεται με το παρελθόν, η αφήγηση με τον διάλογο, η - σχεδόν μπρεχτικού τύπου - απεύθυνση στο κοινό με την «ιδιωτικοποίηση» της σκηνής. Το μη αποδεκτό ως θεατρικό, το λογοτεχνικό, με το έκδηλα θεατρικό.
Αλλά μέσα από αυτό το παιχνίδι, μέσα από αυτήν τη συνάντηση και την ανταλλαγή όπου δοκιμάζονται οι αντοχές και τα όρια του θεάτρου, ίσως η τέχνη μας να κερδίζει καινούργιες δυνατότητες έκφρασης, η σκηνή μια καινούργια ποιητική.

Δαμιανός Κωνσταντινίδης